Šta ako Univerzum nije samo fizički sistem, već nešto više nalik kompleksnom adaptivnom sistemu, poput organizma ili mozga…

Ova ideja je predložena od strane nekih od najutjecajnijih mislilaca u istoriji, od Anaksagore do Stephena Hawkinga.

Koncept Univerzuma nalik mozgu zasniva se na promatranju da se fizička organizacija Kosmosa asocira sa strukturom neuronske mreže.

Univerzum se sastoji od milijardi galaksija, pri čemu svaka sadrži milijarde zvijezda, planeta i drugih nebeskih tijela.

Sve to je povezano filamentima tamne materije i energije, tvoreći mrežu sličnu paukovoj mreži koja se proteže kroz opažajni prostor.

Slično tome, ljudski mozak se sastoji od milijardi neurona, pri čemu svaki sadrži hiljade sinapsi koje su povezane aksonom i dendritima, tvoreći mrežu sličnu paukovoj mreži koja se proteže kroz cerebralni korteks.

Univerzum kao mozak

No sličnost ide dalje od samog izgleda. Prema nekim naučnicima, Univerzum i mozak također dijele neke funkcionalne karakteristike koje sugeriraju da su oboje samoorganizirajući sistemi koji se razvijaju i uče tokom vremena.

Na primjer, oba sistema ispoljavaju emergentno ponašanje, što znači da proizvode fenomene koji nisu predvidljivi na osnovu njihovih pojedinačnih komponenti.

Univerzum stvara kompleksne strukture poput galaksija, zvijezda, planeta i oblika života, dok mozak stvara kompleksne fenomene poput kognicije, emocija, memorije i svijesti.

Još jedna svojstvo koju ova dva sistema dijele je nelokalnost, što znači da mogu obraditi informacije na udaljenim područjima bez očigledne fizičke veze.

U Univerzumu, to se manifestuje kvantnom spregom, koja omogućava da dvije čestice trenutno utiču jedna na drugu bez obzira na njihovo rastojanje.

U mozgu, to se manifestuje neuronskom sinhronizacijom, koja omogućava različitim područjima mozga da usklade svoju aktivnost bez direktne komunikacije.

Oba fenomena sugerišu da postoji skriveni nivo organizacije i računanja koji prevazilazi lokalne interakcije materije i energije.

Treće svojstvo koje ova dva sistema dijele je prilagodljivost, što znači da mogu promijeniti svoju strukturu i funkciju u odgovoru na povratne informacije iz okoline.

U Univerzumu, to se manifestuje kroz kozmičku evoluciju, koja opisuje kako je kosmos prošao kroz različite faze transformacije od Velikog praska, od inflacije do nukleosinteze, formiranja galaksija, formiranja zvijezda, formiranja planeta do formiranja života.

U mozgu, to se manifestuje kroz neuronsku plastičnost, koja opisuje kako mozak može modificirati svoje sinaptičke veze i neuronske puteve na osnovu iskustva i učenja.

Ove sličnosti između Univerzuma i mozga nisu slučajne. One ukazuju na dublji princip samoorganizacije koji upravlja sa oba sistema.

Taj princip se može razumjeti kao oblik prirodne selekcije koji djeluje na različitim nivoima složenosti i razmjera.

Mozak i Univerzum

Prirodna selekcija je proces kojim varijacije unutar populacije prolaze kroz filter okolnih pritisaka, rezultirajući preživljavanjem i reprodukcijom onih varijacija koje su bolje prilagođene svom ekološkom staništu.

Prirodna selekcija može objasniti kako su se atomi pojavili iz subatomskih čestica, kako su se molekule pojavile iz atoma, kako su se ćelije pojavile iz molekula, kako su se organizmi pojavili iz ćelija, kako su se mozgovi pojavili iz organizama, i kako su se posmatrači pojavili iz mozgova.

Međutim, prirodna selekcija također može objasniti kako se sam Univerzum pojavio iz prvobitnog stanja haosa i potencijalnosti.

Prema nekim kozmolozima, poput Lija Smolina i Maks Tegmarka, Univerzum je dio multiverzuma – skupljanja mogućih univerzuma koji se neprestano generišu putem kvantnih fluktuacija ili matematičkih struktura.

Svemiri imaju svoj set fizičkih zakona i konstanti koji određuju njihovo ponašanje i strukturu.

Neki svemiri su stabilni i pogodni za život i kompleksnost, dok su drugi nestabilni i neprijateljski prema životu i kompleksnosti.

Multiverzum se može posmatrati kao kosmička populacija koja druge univerzume podvrgava prirodnoj selekciji na najvećoj mogućoj skali.

Univerzumi koji preživljavaju i razmnožavaju se su oni koji imaju fizičke zakone i konstante koje omogućavaju samoorganizaciju i evoluciju.

Ovaj pogled na Univerzum kao samoorganizirajući sistem koji se razvija i uči ima duboke implikacije za naše razumijevanje stvarnosti i našeg mjesta u njoj.

Sugeriše da Univerzum nije samo proizvoljni fizički sistem, već ima smislenu svrhu i funkciju kao sistem obrade informacija.

Također sugeriše da mi nismo samo pasivni posmatrači stvarnosti, već aktivni učesnici u njoj. Mi smo dio kosmičke mreže koja oblikuje i koja je oblikovana svojim okruženjem.
Mi smo dio kosmičkog mozga koji misli i osjeća.

Misteriozno.com